Cmentarzysko Kaliskich Wojów

Cathal · Gość

Celtowie w przeważającej większości byli ludźmi żyjącymi z wojny i dla wojny. W praktyce każdy zdrowy i wolny mężczyzna był wojownikiem. Struktura i organizacja celtyckiego wojska była dość skomplikowana. Z grubsza możemy podzielić wojowników na:
1. Wódz i jego drużyna:
W najbliższym otoczeniu wodza funkcjonowało coś w rodzaju gwardii. Była to drużyna zawodowych wojaków. W jej skład wchodzili krewni wodza (rodzeni, adoptowani, lub "mleczni bracia" karmieni w niemowlęctwie przez tą samą mamkę, co wódz), jego towarzysze (ludzie wraz z którymi pobierał nauki i wchodził w dorosłość), wojownicy przebywający w gościnie, poszukujący sławy i łupów oraz wojownicy na utrzymaniu wodza. W zależności od majątku wodza, jego znaczenia i sławy, drużyna mogła liczyć od kilkuset do kilku tysięcy wojowników. Drużyna ta stacjonowała w grodzie, będącym siedzibą wodza, bądź była rozlokowana oddziałami na całym terytorium jego plemienia.
2. Wasale i klienci:
Byli to majętni Celtowie, właściciele warsztatów, lub naczelnicy klanów, pozostający w jakiejś zależności względem wodza. Oni sami mogli utrzymywać własne (odpowiednio mniejsze) drużyny i na wezwanie wodza stawać do jego dyspozycji wraz ze swymi ludźmi. Mogli też zaopatrywać wojsko wodza w żywność, sprzęt, paszę dla koni.
3. Wolni wojownicy:
Byli to wolni ludzie, zajmujący się w czasie pokoju własną działalnością produkcyjną lub rolną. Zresztą sami wodzowie, czy ich wasale sami się taką działalnością zajmowali (Gobannicjon, wódz Arwernów, wuj Wercyngetoryksa był mistrzem kowalskim). Dzięki takiej strukturze wódz średniego plemienia miał do dyspozycji np. 2000 wojowników swojej drużyny + 5000 wojowników drużyn wasali + 14 000 wolnych wojowników.

Uzbrojenie celtyckiego wojownika było różnorodne. Każdy sam je sobie dobierał i dopasowywał według potrzeb i funduszy jakimi dysponował. Nie zapominajmy ,że dobra jakościowo broń, tak wtedy jak i dziś była niezmiernie droga. Uzbrojenie możemy podzielić na dwa rodzaje:
1.Broń ofensywna
Podstawową bronią wojownika celtyckiego był miecz. Miecze były wyjątkowo długie, dochodzące do 80, a niekiedy nawet do 100 cm, dwusieczne, o głowni zwężającej się lekko ku dołowi, miały wymodelowany w głowni długi trzpień służący do zamocowania drewnianej lub rogowej rękojeści, którą od ostrza (głowni) oddzielała garda, zwana też niekiedy jelcem, o charakterystycznym, dzwonowatym profilu. Osłaniała ona rękę walczącego Celta przed ciosem miecza przeciwnika. Miecze tkwiły w żelaznych pochwach złożonych z dwóch wąskich blach spojonych dodatkowymi okuciami, przy czym, co godne jest podkreślenia, okucia te reprezentują nieraz bardzo wysoki poziom artystyczny przybierający w niektórych wypadkach wręcz koronkowy charakter.
Z jednej strony pochwy zamocowana była nitami żelazna zawieszka służąca do przytroczenia miecza do żelaznego łańcucha złożonego z luźnych ogniw. Łańcuch u wojownika spełniał rolę pasa. Z terenu Polski nie znamy niestety mieczy i pochew reprezentujących szczyt techniki artystycznej w zakresie zdobnictwa, wnioskując jednak ze znalezisk celtyckich z cmentarzyska La Tene (Szwajcaria) dbałość o efektowny wystrój broni była powszechnie przestrzegana. Dowodzą tego np. przepięknie i kunsztownie wykonane elementy pochew mieczy z innych terenów objętych osadnictwem celtyckim. Można tu wymienić pochwę z Lisnacroghera w Irlandii, z miejscowości Bugthorpe (hr. York) i z Hunsbury (hr. Northampton) na Wyspach brytyjskich, a także pochwę z grobu nr 115 z cmentarzyska Jenisuv Ujezd (okr. Bilina, Czechy). Miecze celtyckie stosunkowo szybko wyszły poza obszary zamieszkiwane przez ludność celtycką i zaczęły także wchodzić w skład uzbrojenia ludności miejscowej. Przykładem takich przecieków broni (zdobycz, handel) mogą być znaleziska z Warszawy - Żerania, Brzozówki, pow. Turek i Paruszewic pow. Włocławek. Co więcej - ludność miejscowa, podpatrując celtyckie wzory, zaczęła je naśladować i sama wyrabiać miecze żelazne.
2.Broń defensywna
Przed ciosami wojownika celtyckiego chroniła tarcza. Drewniana tarcza celtycka pokryta prawdopodobnie skórą wzmocniona była żelaznymi okuciami obejmującymi jej krawędź oraz specjalną listwą żelazną przebiegającą pionowo przez jej środek. Pośrodku tarczy wycięty był otwór, nad nim zaś od strony wewnętrznej, a więc od tej, z której znajdowała się ręka wojownika, zamocowany była za pomocą żelaznych nitów uchwyt (także żelazny) zwany imaczem, od strony zewnętrznej zaś, aby nie dopuścić do zranienia ręki trzymającego przez wycięty otwór, przytwierdzone było wypukłe żelazne okucie - umbo. Wnioskując z zachowanego w grobie w Sobociskach okucia krawędzi, tarcza miała kształt owalny o wymiarach 1,10 X 0,65 m.

Jak dotychczas nic nie wskazuje na to, aby Celtowie zamieszkujący południowe połacie naszego kraju używali metalowej zbroi lub hełmu.
Ten ostatni znany był co prawda Celtom zachodnioeuropejskim i wykonywany był z brązu (np. hełm z George-Meillet - Francja), a niekiedy nawet bogato inkrustowany złotem i emalią (np. hełm z Amfrecille-sous-les-Monts - Francja), przy czym wzorowano się na hełmach italijskich, jednakże na terenie Polski dotychczas na ten typ zabezpieczenia głowy nie natrafiono. Prawdopodobnie dla ochrony przed ciosami wdziewano skórzany kaftan, być może preparowany odpowiednio tłuszczami i żywicą , głowę zaś mógł chronić hełm skórzany. Jeżeli tak właśnie było, nic dziwnego, że te elementy bojowego stroju jako wykonane z materiałów organicznych nie zachowały się w źródłach wykopaliskowych

znalezione w encyklopedii Very Happy